بسم الله الرحمن الرحیم
مشکین از آن نشد دم خلقت که چون صبا
بر خاک کوی دوست گذاری نمی‌کنی
از رهگذر خاک سر کوی شما بود
هر نافه که در دست نسیم سحر افتاد
سوز دل اشک روان آه سحر ناله شب
این همه از نظر لطف شما می‌بینم
(هر سه بیت از حافظ)
نَعَمْ، بِالصَّبا قلبي صَبا لِأَحِبّتی
فيا حبّذا ذاك الشَّذى حينَ هَبَّتِ
آری، با وزش باد صبا قلب من شیفته دوستانم شد؛ پس آن بوی خوش چه نیکو است هنگامی که بادصبا می‌وزد.
(مطلع قصیده تائیه صغرای ابن فارض)
[وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّه] (النحل ۱۶: ۵۳)
و هر نعمتى كه داريد از خداست.
***
از رسول اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم نقل شده:
«إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِي أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا»[۱]
همانا در طول زندگی‌تان از جانب پرورگارتان نسیم‌های وزیدن می‌گیرد. آگاه باشید و خود را در معرض آن نسیم‌ها قرار دهید.
***
از وصایای حضرت موسی بن جعفر الکاظم علیهماالسلام به هشام بن حکم:
«يَا هِشَامُ إِنَّ لُقْمَانَ قَالَ لِابْنِهِ ... يَا بُنَيَّ إِنَّ الدُّنْيَا بَحْرٌ عَمِيقٌ قَدْ غَرِقَ فِيهَا عَالَمٌ كَثِيرٌ فَلْتَكُنْ سَفِينَتُكَ فِيهَا تَقْوَى اللَّهِ وَ حَشْوُهَا الْإِيمَانَ وَ شِرَاعُهَا التَّوَكُّلَ وَ قَيِّمُهَا الْعَقْلَ وَ دَلِيلُهَا الْعِلْمَ وَ سُكَّانُهَا الصَّبْرَ...
لقمان به پسرش گفت: .. اى پسرم! دنيا درياى عميقى است كه بسيارى در آن غرق شده‌اند؛ پس بايد كشتىِ [نجات] تو در آن، تقوای الهی باشد. و توشه تو ايمان به خدا و بادبان كشتىات توكّل و ناخدای آن خرد و راهنماى آن دانش و لنگر آن شكيبايى باشد.
…يَا هِشَامُ مَنْ أَرَادَ الْغِنَى بِلَا مَالٍ وَ رَاحَةَ الْقَلْبِ مِنَ الْحَسَدِ وَ السَّلَامَةَ فِي الدِّينِ فَلْيَتَضَرَّعْ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي مَسْأَلَتِهِ بِأَنْ يُكَمِّلَ عَقْلَهُ فَمَنْ عَقَلَ قَنِعَ بِمَا يَكْفِيهِ وَ مَنْ قَنِعَ بِمَا يَكْفِيهِ اسْتَغْنَى وَ مَنْ لَمْ يَقْنَعْ بِمَا يَكْفِيهِ لَمْ يُدْرِكِ الْغِنَى أَبَداً»[۲]
ای هشام! هر که بی مال بی‌نیازی خواهد و دلی آسوده از حسد و سلامت در دین، باید به خدای عزّوجلّ تضرع کند و بخواهد که عقلش را کامل کند، هر که خرد یابد بدانچه او را بس است قناعت کند و هر که بدان قناعت کند، بی‌نیاز شود و هر که بدان قناعت نکند، هرگز بی‌نیاز نخواهد شد.